WIDZENIE OBUOCZNE
Prawidłowym widzeniem obuocznym nazywa się stan w którym oko prawe (OP) i oko lewe (OL) patrzą na ten sam obiekt (osie widzenia oczu przecinają się w punkcie obserwacji), mózg natomiast łączy obrazy z nich pochodzące, przetwarza je uzyskując w ten sposób trójwymiarowy obraz obserwowanego obiektu.
Aby móc uzyskać taki obraz mózg musi otrzymać dwa równo cenne obrazy (z OP i OL). Gdy natomiast choć jedno z oczu ma wadę wzroku, lub układ wzrokowy ma tendencję do zeza sytuacja robi się znacznie bardziej skomplikowana.
TROCHĘ O ROZWOJU WIDZENIA OBUOCZNEGO
Do widzenia obuocznego dochodzi u każdego człowieka mającego prawidłowo funkcjonujący układ wzrokowy już w pierwszym roku życia. Niemowlę uczy się koordynacji oczu ze swym ciałem, oraz oceny odległości przedmiotów znajdujących się w jego otoczeniu. Te jak się wydaje podstawowe umiejętności są zdecydowanie osłabione u osób mających kłopoty z widzeniem obuocznym.
Gdy układ wzrokowy nie jest obarczony wadami (wadami wzroku, wadami ustawienia oczu,…) codzienne funkcjonowanie już od pierwszych miesięcy życia, jest najczęściej wystarczającym nauczycielem wszelkich funkcji widzenia obuocznego (łączenia obrazów pochodzących z każdego z oczu w jeden (fuzja), oceny odległości przedmiotów znajdujących się w polu widzenia, orientacji w przestrzeni, koordynacji oko – ręka, itp.). Gdy natomiast układ wzrokowy obarczony jest wadami (np. jedno lub obydwoje oczu mają wadę wzroku, w związku z czym obraz z nich pochodzący jest niewyraźny lub układ posiada odchylenie ustawienia oczu – tendencję do zeza, itp.) nauka podstawowych funkcji widzenia obuocznego nie odbywa się w codziennym życiu w prawidłowy sposób. Ludzki mózg nie pozostaje jednak bezczynny. Próbuje odnaleźć się jakoś w zaistniałej sytuacji i najczęściej dochodzi wtedy do kształtowania się nieprawidłowego widzenia obuocznego lub do wyłączania jednego z oczu z widzenia (na skutek czego powstaje zazwyczaj niedowidzenia). Jedno i drugie rozwiązanie, które może wybrać mózg w tej sytuacji nie jest dobre.
CO GDY WYSTĘPUJĄ PROBLEMY Z WIDZENIEM
Układ wzrokowy obarczony różnego typu wadami potrzebuje profesjonalnej pomocy w nauce widzenia obuocznego. Nie jest on w stanie od najmłodszych lat jakby automatycznie nabyć tych umiejętności. Najlepiej więc, gdy tylko występują pierwsze symptomy zaburzeń widzenia u dziecka:
- „uciekanie” któregoś z oczu (zezowanie),
- mrużenie oczu,
- zasłanianie któregoś z oczu,
- dziwne ustawianie głowy podczas np. oglądania telewizji czy podczas zajęć z bliska,
- bóle głowy,
- światłowstręt,
- podwójne widzenie,
- tarcie oczu,
udać się do specjalisty w celu zdiagnozowania ich przyczyn. Może tu okazać się potrzebna zarówno wizyta u okulisty zajmującego się oceną stanu zdrowia oczu, jak i optometrysty specjalizującego się w diagnozowaniu, korekcji i ćwiczeniach różnego typu wad wzroku oraz zaburzeń widzenia obuocznego. Najlepszym rozwiązaniem jest odpowiednia współpraca tych specjalistów.
PRZYCZYNY ZABURZEŃ WIDZENIA OBUOCZNEGO
Najczęstszą, choć nie jedyną przyczyną zaburzeń widzenia obuocznego są wady wzroku. Bardzo często ich prawidłowe skorygowanie okularami czy soczewkami kontaktowymi sprawia, że układ wzrokowy funkcjonujący w korekcji jest w stanie dalej prawidłowo się rozwijać samodzielnie. Często jednak zdarza się tak, że układ wzrokowy obarczony jest wadami przez wiele lat, a symptomy tych wad zauważane są zbyt późno aby wystarczyło po prostu skorygowanie wady wzroku. Taki układ wzrokowy przez wiele lat nabierał złych nawyków i często potrzebne są różnego typu ćwiczenia optometryczne, aby móc przywrócić prawidłowe widzenie obuoczne.
REASUMOUJĄC
Bardzo ważnym jest to aby układ wzrokowy mógł rozwijać się prawidłowo. Jego funkcjonowanie ma ogromny wpływ na to, czy dziecko jest w stanie przy pomocy oczu pozyskiwać informacje z otoczenia, czyli prawidłowo rozwijać się zarówno ruchowo jak i intelektualnie. Istotnym jest więc stałe monitorowanie przez specjalistę stanu układu wzrokowego jak i jego rozwoju, aby nie doszło do poważnych zaburzeń w jego funkcjonowaniu. Dziecko nie jest w stanie samo określić czy dobrze widzi. Należy też mieć świadomość, że dobre widzenie nie wyklucza poważnych w swych skutkach zaburzeń układu wzrokowego. Niezbędnym jest więc przyprowadzenie dziecka na profesjonalne badanie wzroku, podczas którego sprawdzone zostanie wiele aspektów funkcjonowania układu wzrokowego. Nie czekaj aż pojawią się objawy; monitoruj rozwój układu wzrokowego Twego dziecka!